Nawet przy drobnej stłuczce możemy się nabawić urazu kręgosłupa. Najczęściej jest to uraz odcinka szyjnego, zwany whiplash – „smagnięcie biczem”. Ale nie tylko wtedy. Obserwuje się, że każda sytuacja, w której gwałtownie zmieniamy położenie głowy, może doprowadzić do tego uszkodzenia. Jeżeli zauważyłeś ból kręgosłupa w odcinku szyjnym, sztywność karku, drętwienie rąk, bóle mięśniowe (zwłaszcza ramion i pleców), zawroty głowy i mdłości, koniecznie zgłoś się do lekarza. Trafna diagnoza przyśpieszy proces powrotu do zdrowia.

Do jej postawienia może okazać się niezbędne badania RTG kręgosłupa, a nawet rezonans magnetyczny kręgosłupa, który wskaże na przyczyny dolegliwości i wykluczy poważne uszkodzenia, przyczyniające się do trwałej niepełnosprawności.

Podczas poważnych wypadków samochodowych urazom może ulec nie tylko odcinek szyjny czy piersiowy, ale również lędźwiowo-krzyżowy. Jakie są rodzaje urazów kręgosłupa? Można je podzielić na urazy zamknięte, obejmujące uszkodzenia kostne i łącznotkankowe lub penetrujące, gdy dochodzi do uszkodzenia głębszych tkanek, np. rdzenia. Wspomnieć należy o podziale urazów na złamanie bez przemieszczenia, złamania z przemieszczeniem (np. odłamów do kanału kręgowego) czy też zwichnięcie.

W konsekwencji urazów może dojść do przepukliny kręgosłupa lub zwyrodnienia kręgosłupa. Przepuklina jest to nic innego jak nacisk na jeden lub kilka nerwów, co powoduje ból kręgosłupa, pieczenie, mrowienie i drętwienie, często promieniujące przez pośladek, aż do kończyn dolnych. Z kolei zwyrodnienie polega na przedwczesnym zużyciu i deformacji krążków międzykręgowych oraz stawów kręgowych, występujących w następstwie urazów tkanki chrzęstnej.

Budowa kręgosłupa – odcinki, o które trzeba dbać

Kręgosłup jest jedną z najważniejszych części szkieletu. Jego rolą jest ochrona rdzenia kręgowego, podpieranie szkieletu oraz umożliwienie ruchów ciała. Może jeszcze pamiętasz z lekcji biologii, ile mamy kręgów poszczególnych odcinków kręgosłupa? Jeżeli nie, śpieszymy z wyjaśnieniem.

Kręgosłup składa się z 26 kości. Należą do nich 24 kręgi, kość krzyżowa i kość guziczna.

• 7 kręgów szyjnych (C1-C7)
• 12 kręgów piersiowych (T1-T-12)
• 5 kręgów lędźwiowych (L1-L5)
• 5 zrośniętych kręgów – kość krzyżowa (S1-S5)
• 4-5 zrośnięte kręgi kości guzicznej.

Jak widzisz, kręgosłup jest podzielony na odcinki: szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i guziczny. Należy dodać, że przestrzenie między kręgami są wypełnione krążkami międzykręgowymi, które są elastyczne i sprężyste.

Ćwiczenia wzmacniające kręgosłup lędźwiowy, szyjny i piersiowy

Skoro wiesz już, jak ważny jest kręgosłup dla naszej prawidłowej postawy oraz wydolności organizmu, to najwyższy czas przejść do kwestii pielęgnacji tego stelaża dla ciała. Zatem jak wzmocnić mięśnie kręgosłupa? Przede wszystkim regularnie wykonując ćwiczenia na kręgosłup. W zależności od poziomu bólu i zwyrodnienia, należy wykonywać te ćwiczenia ostrożnie, a przed ich rozpoczęciem bezwzględnie skonsultuj się z lekarzem ortopedą lub fizjoterapeutą, który da wskazówki, jak prawidłowo je wykonywać. My przygotowaliśmy zestaw kilku ćwiczeń na bóle kręgosłupa, obejmujące odcinek szyjny, piersiowy i lędźwiowy.

Aktywność fizyczną rozpocznij od rozgrzewki, to pozwoli się przygotować do intensywnego treningu, ale też zapobiegnie kontuzjom. W ramach przygotowania możesz się poddać masażowi lub wykonać kilka prostych ćwiczeń na zdrowy kręgosłup.

• Przeciąganie się pobudza krążenie i pobudza nas. Jak się rozciągać? Połóż się na wznak na płaskim podłożu i wyciągamy lewą dłoń i prawą nogę, później lewą nogę i prawą dłoń. Powtórz kilkukrotnie.
• Przyciąganie kolan na wdechu i rozprostowanie ich na wydechu. Pamiętaj, aby prawidłowo wykonać to ćwiczenie unikaj pośpiechu, ręce zarzucić za głowę, a lędźwie pozostaw przytwierdzone do podłoża. Warto powtórzyć je ok 5-10 razy.
• Doskonałym pomysłem jest joga na kręgosłup, która pobudzi i rozgrzeje ciało. Wybierz krótki zestaw, dostępny, np. na platformie YouTube.

Przechodząc do ćwiczeń dbaj o to, by powtarzać czynności kilkukrotnie i powoli, bo liczy się tutaj jakość, a nie ilość.

Jak wzmocnić mięśnie kręgosłupa szyjnego i piersiowego? Wykonując powolne i równomierne ruchy głową w górę, zadzierając wysoko głowę, po chwili mocno dociskamy brodę do klatki piersiowej. Możesz wykonać ruchy poprzeczne – w lewo i prawo. Rób to powoli, ruchem kolistym, zataczając głowę od prawego do lewego barku.

W pozycji stojącej wykonaj ruch okrężny jednocześnie obu dłoni. Rozpocznij od pozycji wzdłuż ciała i stopniowo przenieś je pad głowę. Opuszczając ręce rób wydech. Pozostań w pozycji stojącej.  Wyprostowane w łokciach ręce przenosimy naprzemiennie na lewą i na prawą stronę tułowia, przy jednoczesnym ruchu głowy w kierunku przenoszenia rąk.

Przejdźmy do kolejnych ćwiczeń, które stanowią odpowiedź na pytanie jak rozciągać kręgosłup lędźwiowy? Pamiętasz szkolne ćwiczenia „koci grzbiet”? Wykonaj klęk podparty, wyprostuj ręce w łokciach i ustaw je równo z biodrami. Wygnij kręgosłup ku górze, wytrzymaj chwilę pochylając głowę w kierunku klatki piersiowej, a następnie unieś głowę wysoko, obniżając kręgosłup. Do kolejnego ćwiczenia ułóż się na wznak, zegnij kolana i oprzyj stopy na podłodze. Ręce ułóż prostopadle do ciała. Następnie powoli unoś biodra ku górze, napinając pośladki. Policz do trzech i opuść biodra. Powtórz ćwiczenia 6-8 krotnie.

Czy wiesz, że lepiej wykonać trening 15-minutowy, ale 5 razy w tygodniu niż godzinny raz lub dwa razy w tygodniu? Możesz wówczas przeciążyć kręgosłup, a to stoi w sprzeczności do zamierzonych efektów.

Badania, ćwiczenia i regularne kontrole lekarskie to nie wszystko. Pomocna może być wymiana materaca. Jaki materac na chory kręgosłup polecamy? Najlepiej taki, który ma wydzielone strefy twardości, elastycznie dopasowujące się do krzywizn ciała. Dzięki temu każdy z odcinków kręgosłupa zyskuje optymalne podparcie. Mając do wyboru miękki lub twardy materac, sugerujemy wybór tego twardszego wariantu, bowiem miękki nie zapewnia tak stabilnego podparcia. Możesz mieć też problemy z podniesieniem się z niego, a wszelkie próby „zerwania się” z łóżka mogą zakończyć się dolegliwościami. Możesz też skierować kroki do sklepu medycznego lub rehabilitacyjnego, który oferuje medyczny materac, wspierający kręgosłup.