Jedną z pierwszych kwestii, jaką staramy się uświadomić naszym podopiecznym, jest złożoność i kompleksowość procesu rehabilitacji po urazach. Nie jest tak, że na jednym biegunie postawione są działania o charakterze leczniczym i fizycznym, na drugim – wsparcie psychologiczne i socjoterapia. To naczynia połączone, a zaniedbanie któregokolwiek z tych obszarów negatywnie wpływa na pozostałe. Dlatego rehabilitacja zawodowa musi być prowadzona równolegle do innych czynności, aby mogła pomóc Ci odnaleźć swoje miejsce w nowej rzeczywistości. Poznanie swoich możliwości jest dla Ciebie milowym krokiem w stronę samodzielności.
Dlaczego rehabilitacja zawodowa jest tak potrzebna?
Osoby z niepełnosprawnością po wypadkach i urazach innego pochodzenia już w pierwszej fazie rehabilitacji doświadczają ogromnej dezorientacji. Powoduje ją nie tylko brak akceptacji nowej rzeczywistości, czy konieczność nauczenia się, jak funkcjonować z nieznanymi dotychczas ograniczeniami. Prędzej czy później pojawiają się pytania: Co dalej? Jaki powinien być następny krok? Czy utrata sprawności oznacza utratę niezależności ekonomicznej?
Samodzielnie opracowanie planu zatrudnienia u osób z niepełnosprawnością może komplikować nieznajomość przepisów prawnych, a także obawy związane z tym, że niepełnosprawność działa ograniczająco. Rehabilitacja zawodowa ma za zadanie ten strach zredukować, wskazać REALNE możliwości podjęcia zatrudnienia i najpełniej przygotować do należytego pełnienia obowiązków zawodowych.
Na poziomie psychicznym rehabilitacja zawodowa pomoże Ci uświadomić sobie, że:
- jako osoba z niepełnosprawnością masz możliwość uruchomienia mechanizmów kompensacyjnych, czyli zastąpienia utraconych czynności innymi i adaptacją do zaistniałych zmian.
- na rynku pracy istnieje wiele zawodów, które nie wymagają sprawności na wszystkich polach. Ciężar wymagań w wielu zawodach nie musi spadać na sferę fizyczną, ale może opierać się także na specjalnych zdolnościach, wykształceniu lub cechach osobowości.
- istnieją możliwości dostosowania stanowiska pracy do poziomu Twojej sprawności.
Przy Twoim zaangażowaniu, rehabilitacja zawodowa pomoże Ci utrzymać zatrudnienie lub zdobyć nowe kwalifikacje i podjąć pracę, która najlepiej odpowiada Twojemu stopniu sprawności.
Na czym polega rehabilitacja zawodowa?
Celem rehabilitacji zawodowej osób z niepełnosprawnością jest zapewnienie im możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania na rynku pracy. Jest ona ściśle związana z wyznaczeniem konkretnych celów i sposobów ich realizacji.
Rehabilitacja zawodowa składa się z:
- oceny zdolności do pracy uwzględniającej Twoją sprawność fizyczną i psychiczną do wykonywania konkretnego zawodu;
- oceny możliwości zdobywania nowych kwalifikacji i rozwoju zawodowego;
- określenia środków niezbędnych do podjęcia pracy;
- doradztwa zawodowego w zakresie pożądanych i rzeczywistych opcji zatrudnienia;
- przygotowania do pracy w konkretnej profesji;
- pomocy w przystosowaniu miejsca pracy do poziomu Twojej sprawności.
Niewątpliwą zaletą rehabilitacji zawodowej dla osób z niepełnosprawnościami jest jej niezwykle szeroki zakres. Etap przygotowania do wykonywania zawodu może obejmować zarówno naukę konkretnych czynności lub zadań na stanowisku pracy, jak i pełną ścieżkę edukacyjną, która daje kwalifikacje do pracy w określonym zawodzie. Osoby z niepełnosprawnością mogą skorzystać także z celowych programów PFRON i uzyskać pomoc w zdobyciu tych kwalifikacji.
Jakie możliwości na rynku pracy daje Ci rehabilitacja zawodowa?
Kompleksowa rehabilitacja zawodowa uwzględnia również możliwości, jakie dają programy społeczne zachęcające pracodawców do zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Ich zadaniem jest wyrównanie szans na znalezienie pracy na wszystkich możliwych polach. Nie odnosi się to wyłącznie do zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, ale również na otwartym rynku. W zależności od stopnia Twojej sprawności rehabilitacja zawodowa może pomóc Ci uzyskać zatrudnienie:
- na normalnych warunkach, takich samych dla osób z niepełnosprawnością i bez niej;
- na stanowisku pracy przystosowanym do Twoich potrzeb i możliwości fizycznych,
- wspomagane przez zawodowego instruktora mającego doświadczenie w pracy z osobami z niepełnosprawnością.
Każdy typ zatrudnienia to dla Ciebie nowe możliwości, nie tylko zawodowe. Uzyskana samodzielność i niezależność ekonomiczna pozwoli Ci również w pełniejszym stopniu uczestniczyć w życiu społecznym i podejmować różnorodne aktywności. Tak, jak mówiliśmy – rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnością to tylko jeden z elementów naczyń połączonych i wszystkie z nich muszą funkcjonować prawidłowo.