Podróż komunikacją publiczną dla osób z niepełnosprawnością ruchową nie zawsze musi być drogą przez mękę. Coraz więcej przewoźników zwraca uwagę na potrzeby osób z ograniczoną mobilnością i w miarę możliwości stara się je zaspokajać. Problem nie zawsze stanowi jednak dostępność infrastruktury czy nieprzychylność kierowców, a niejednolite przepisy regulujące kwestię przewozu osób z niepełnosprawnością. Warto zapoznać się z przysługującymi Ci ulgami i uprawnieniami – jest ich naprawdę dużo. Na tapet bierzemy komunikację autobusową.

Osoby z niepełnosprawnością w autobusie komunikacji miejskiej. Nie zawsze jest łatwo…

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem nr 1811/2011 działająca w Polsce komunikacja miejska i międzymiastowa nie może dyskryminować swoich pasażerów ze względu na niepełnosprawność. Nie jest to jednak przepis, który zawsze może być egzekwowany. Po pierwsze – przewoźnik ma możliwość odmówienia przewozu osoby z niepełnosprawnością, jeżeli pojazd nie jest dostosowany do jej potrzeb, a po drugie – prawo nie nakłada na przewoźników obowiązku wyposażenia floty w pojazdy, które zapewniają sprawny i bezpieczny transport osób poruszających się na wózku inwalidzkim.

Na szczęście tabory komunikacji miejskiej są wciąż modernizowane. W nowych pojazdach znajdują się miejsca na wózek inwalidzki (przeważnie jedno lub dwa), pasy zabezpieczające, a także nisko umiejscowione przyciski sygnalizacyjne.

Co musisz wiedzieć, zanim skorzystasz z komunikacji miejskiej?

• Część miast przyznaje pierwszeństwo wejścia na pokład pojazdu i zaparkowania w wyznaczonym do tego miejscu osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim przed wózkami dziecięcymi. Sprawdź, jak kwestia ta regulowana jest w Twoim miejscu zamieszkania.
• Prawo nie precyzuje jasno obowiązku przypinania wózka inwalidzkiego dostępnym w autobusie pasem, ale przewoźnik może zawrzeć taki zapis w wewnętrznym regulaminie. Wymóg ten raczej nie jest egzekwowany, jednak może mieć spore znaczenie w trakcie postępowanie odszkodowawczego, jeśli doszłoby do wypadku na trasie przejazdu.
• Duża część przewoźników z różnych powodów nie zezwala na przewóz osób poruszających się na wózku Aktualnie odchodzi się już od tego przepisu, ale lepiej wcześniej sprawdzić regulamin przewozu.

Prawo pozostawia przewoźnikowi dowolność również w ustalaniu opłat. Nie istnieją jednolite stawki za przejazd ani przepisy, które wprowadzałyby obowiązkową ulgę komunikacyjną dla osób z niepełnosprawnością. Możesz więc spotkać się zarówno z możliwością darmowego przejazdu, jak i koniecznością uiszczenia 100% opłaty za przejazd.

Niepełnosprawność a podróż autokarem. Na jakie ulgi możesz liczyć?

Ulgi na zakup biletów na przewóz autobusowy osób z niepełnosprawnością obowiązują natomiast w komunikacji międzymiastowej. Są to ulgi ustawowe i przysługują Ci niezależnie od tego, czy korzystasz z usług przewoźnika państwowego, czy prywatnego.

Wysokość ulg komunikacyjnych dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym wynosi:

• 37% dla kursów pospiesznych i przyspieszonych;
• 49% dla kursów zwykłych;
• 51% dla kursów przyspieszonych w przypadku osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
• 93% w przypadku opiekunów towarzyszących osobie z niepełnosprawnością.

Niestety, przejazd komunikacją międzymiastową dla osób niepełnosprawnych może być nieco kłopotliwy. Odczuwalny jest zwłaszcza brak autobusów niskopodłogowych, przez co samodzielnie wejście do pojazdu często jest niemożliwe. Co prawda, większość przewoźników stara się unowocześniać tabor, ale jest to proces długotrwały.

Przed podróżną wejdź na stronę przewoźnika i poszukaj formularza, przez który możesz zgłosić specjalne potrzeby. Wbrew pozorom nie jest to rzadkość – coraz więcej firm oferuje takie rozwiązanie.

Miejskie usługi transportowe dla osób z niepełnosprawnościami. Gdzie je znajdziesz?

Transport specjalistyczny osób z niepełnosprawnościami jest usługą, o której mówi się za mało. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że taka możliwość w ogóle istnieje. Tymczasem w wielu polskich miastach inicjatywa funkcjonuje całkiem sprawnie. Na czym polega?

Miejski transport dla osób z niepełnosprawnością to usługa transportowa najczęściej finansowana lub dofinansowana ze środków lokalnego samorządu. Z takiej usługi mogą skorzystać:

• osoby z niepełnosprawnością ruchową, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
• osoby niewidome i niedowidzące;
• opiekun osoby z niepełnosprawnością.

Nie jest to komunikacja liniowa, a tzw. transport na zamówienie w systemie „od drzwi do drzwi”. Możesz skorzystać z takiego przewozu po wcześniejszym umówieniu się z dyspozytorem, podaniu mu numeru orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i określeniu swoich potrzeb. Po potwierdzeniu zlecenia bus przystosowany do przewozu osób z niepełnosprawnością odbierze Cię z domu.

Jak wygląda cena i dostępność takiej usługi? Jeśli chodzi o koszty, to są one relatywnie niskie. Niektóre samorządy finansują przewóz w 100%, ale w większości przypadków musisz uiścić symboliczną opłatę. Przykładowo, w Katowicach przewóz miejskim transportem dla osób z niepełnosprawnością kosztuje 3 zł oraz 1,20 zł za każdy pokonany kilometr. Kwota ta oczywiście będzie różna ze względu na wysokość dopłaty, którą oferuje konkretne miasto. Różnice cenowe nie są jednak wysokie.

Nie gorzej wygląda też kwestia dostępności. Tego rodzaju transport dostępny jest niemal w każdym mieście powiatowym. Warto zapytać o niego w lokalnym urzędzie miasta lub gminy, bo to wygodny sposób przemieszczania się, zwłaszcza jeśli musisz dojechać do mniejszych miejscowości, które nie zawsze są dobrze skomunikowanie z większym miastem.