Dla osób z niepełnosprawnością studia są jedną z najlepszych dróg do samodzielności finansowej i zawodowej. Cieszy przy tym fakt, że polskie uczelnie są coraz lepiej przygotowane na przyjęcie studentów z różnego typu niepełnosprawnościami i dysponują środkami, aby udzielić im wsparcia finansowego. Przeczytaj w artykule, na jakie dofinansowanie dla studentów z niepełnosprawnością możesz liczyć.

Wsparcie dla studentów z niepełnosprawnością. Na co możesz liczyć?

Polska, jako członek ONZ i sygnatariusz Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych z 2006 r., ma obowiązek przeciwdziałać marginalizacji osób z niepełnosprawnościami i za pomocą regulacji prawnych chronić ich pozycję w społeczeństwie.

Jednym z ważniejszych aspektów Konwencji były zapisy dotyczące studiów dla osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z nimi państwa sygnatariusze mają obowiązek „zapewnić racjonalne usprawnienia” dla osób, które chcą podjąć kształcenie na wyższym szczeblu. Z tego powodu udogodnienia dla studentów z niepełnosprawnościami muszą wprowadzić wszystkie uczelnie państwowe.

Dokument nie precyzuje co prawda, jakie działania powinny być podjęte przez uczelnie, a daje tylko ogólne wytyczne, ale większości polskich szkół wyższych udało się wypracować mniej lub bardziej jednolite rozwiązania. Należą do nich m.in. stworzenie zespołu lub biura ds. studentów z niepełnosprawnościami, a także pierwszeństwo w obsłudze administracyjnej.

Najważniejsze jest jednak wyrównanie szans w dostępie do procesu kształcenia. Należą do nich:

• prawo do indywidualnej organizacji studiów, niezależnie od sytuacji życiowej studenta;
• możliwość uczestniczenia asystenta osoby z niepełnosprawnością w zajęciach i, za zgodą dziekana, także w egzaminach;
• możliwość zmienienia grupy ćwiczeniowej lub terminu zajęć;
• dostosowanie terminu i formy egzaminu do potrzeb studenta z niepełnosprawnością.

Zapisy wspomnianej wcześniej Konwencji dotyczącej studiów dla osób z niepełnosprawnościami opisują także równe prawa, jeśli chodzi o stypendia. Studenci mogą ubiegać się o stypendium dziekana, rektora lub stypendium socjalne. Dodatkową formą wsparcia finansowego jest natomiast stypendium specjalne dla studentów z niepełnosprawnością.

Stypendium specjalne dla studentów z niepełnosprawnością

Stypendium dla osób z niepełnosprawnością przyznawane jest tylko studentom, którzy posiadają zaświadczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu.

Wniosek o stypendium specjalne mogą złożyć studenci, którzy dysponują jednym z poniższych dokumentów:

• orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności,
• orzeczeniem o zaliczeniu do grupy inwalidów,
• orzeczeniem ZUS o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy albo niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Ile wynosi stypendium specjalne w 2021 roku? Wysokość stypendium dla studentów z orzeczeniem o niepełnosprawności wynosi 750 zł miesięcznie. Niemniej, jeśli stypendium to przyznaje się na podstawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wysokość pomocy finansowej wynosi:

• 650 zł dla lekkiego stopnia niepełnosprawności,
• 750 zł dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
• 850 zł dla znacznego stopnia niepełnosprawności.

Wniosek o stypendium specjalne dla studentów z niepełnosprawnością możesz składać przez cały rok. Trzeba jednak pamiętać, że jest ono przyznawane tylko do końca roku akademickiego. Najlepiej więc zrobić to już na jego początku.

Dobrą wiadomością jest to, że stypendium specjalne przyznawane jest niezależnie od wyników w nauce i można je pobierać przez maksymalnie 6 lat, nie tylko na jednym kierunku studiów. Przykładowo, jeśli niepełnosprawność powstała już w trakcie pobierania nauki, a stypendium pobierałeś tylko przez 3 lata do czasu ukończenia studiów, wciąż zachowujesz prawo do dofinansowania przez kolejne 3 lata – pod warunkiem, że podejmiesz naukę na kolejnym kierunku.

Wsparcie PFRON dla studentów z niepełnosprawnością

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych aktywnie wspiera uczelnie oraz studentów z niepełnosprawnością w ramach programów „Aktywny samorząd” oraz „Aktywny absolwent”.

Także w ramach jego funduszy na uczelniach organizowane są biura ds. osób niepełnosprawnych, które pomagają studentom w sprawach organizacyjnych i dydaktycznych. Większość z nich prowadzi również działalność nastawioną na integrację społeczną studentów z niepełnosprawnościami lub zapewnienie wsparcia psychologicznego.

Warto także zorientować się, czy uczelnia, na której studiujesz (lub masz zamiar studiować), bierze udział w programie „Aktywny absolwent”. Ma on bardzo ciekawą ofertę kursów i szkoleń, które pomagają w znalezieniu zatrudnienia po ukończeniu studiów. Największą popularnością cieszą się kursy języków obcych, wyspecjalizowane szkolenia zawodowe, czy też płatne staże.

Bezpośrednią pomoc finansową możesz natomiast otrzymać w ramach programu „Aktywny samorząd”, w ramach którego przewidziana jest refundacja kosztów czesnego lub innych opłat za naukę. Co ważne, możesz z tego skorzystać na każdym etapie nauki – nie tylko w trakcie studiów licencjackich lub magisterskich, ale także doktoranckich i podyplomowych. Co roku na realizację tego programu przeznaczane jest kilkadziesiąt milionów złotych. Warto więc z tego korzystać.