Terapia zajęciowa odgrywa bardzo ważną rolę w stopniowym odzyskiwaniu samodzielności po utracie sprawności ruchowej. Proste zadania, które często przyjmują formę zajęć artystycznych lub gier ruchowych, są doskonałym uzupełnieniem procesu rehabilitacji po urazach. Warsztaty terapii zajęciowej nie tylko wspierają powrót do sprawności fizycznej, ale w dużym stopniu dostarczają także wsparcie psychiczne. Jak wygląda taka terapia i jakie korzyści daje?

Terapia zajęciowa a fizjoterapia. Jaka jest między nimi różnica?

Zarówno terapia zajęciowa, jak i fizjoterapia odgrywają bardzo ważną rolę w procesie rehabilitacji i mogą się częściowo pokrywać. Co ważne, obie mają taki sam cel – w możliwie największym stopniu przygotować Cię do samodzielnego życia.

Fizjoterapia skupia się głównie na poprawie wydolności fizycznej ciała i ogólnej kondycji zdrowotnej. Ma za zadanie przede wszystkim zwiększyć siłę mięśni, stawów, więzadeł i kości. Poprawia także elastyczność ciała, trenuje równowagę i niweluje ból po przebytym urazie. W fizjoterapii wykorzystuje się nie tylko ćwiczenia ruchowe, ale też zabiegi przeprowadzane za pomocą specjalistycznych urządzeń oddziałujących na poszczególne układy ciała.

Zadaniem terapii zajęciowej jest natomiast poprawa Twojej sprawności poprzez różnego rodzaju aktywizację ruchową – nie w formie powtarzalnych serii ćwiczeń fizycznych, ale poprzez wykonywanie pracy, zabawę lub działalność twórczą.

Jak wyglądają warsztaty terapii zajęciowej?

Podobnie jak fizjoterapia lub inne formy rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami, warsztaty terapii zajęciowej są zawsze dopasowane do Twoich możliwości fizycznych i potrzeb. Nie jest to proces, który z założenia zmusza do czynności niemożliwych do wykonania ze względu na ograniczenia. Raczej bazuje na czynnościach, które osoba z niepełnosprawnością może wykonać w mniejszym lub większym zakresie. W zależności od Twojego stanu fizycznego i psychicznego terapia zajęciowa prowadzona jest w grupie lub indywidualnie.

Aktywizacja osób niepełnosprawnych poprzez terapię zajęciową może przybierać różne formy:

• nauki wykonywania różnych czynności w życiu codziennym (ADL) – skupia się głównie na ćwiczeniach ruchowych, które uczą Cię, jak samodzielnie wykonywać czynności takie jak mycie się, ubieranie, podnoszenie ciężkich przedmiotów czy przygotowanie posiłku. Pomaga też zmniejszyć ból pojawiający się przy wykonywaniu pewnych ruchów.
• terapii sztuką (arteterapii) – tworzenie rzeźb, obrazów i każdej innej formy wyrazu rozwija zdolności manualne, jednocześnie pozwalając Ci zrozumieć własne emocje i poczuć satysfakcję płynącą z procesu twórczego.
• terapii pracą (ergoterapii) – wykonywanie prac rzemieślniczych w równie dobry sposób rozwija zdolności fizyczne co arteterapia, ale pełni też funkcje wsparcia psychologicznego. Wspomaga odnalezienie sensu swojej pracy i pomaga zrozumieć, że pomimo ograniczonej sprawności ruchowej, możesz być przydatny dla społeczeństwa.
• socjoterapii – poprawia umiejętności społeczne i usprawnia interakcję z otoczeniem.
• gier i zabaw – polepszają koordynację i planowanie motoryczne, a także uczą właściwie reagować na bodźce.

Każde z tych ćwiczeń zwiększa Twoje zdolności motoryczne i tzw. mobilność funkcjonalną. Przyczynia się do tego nie tylko ADL, ale też terapia sztuką czy na przykład zajęcia z wikliniarstwa. Przebieg najlepszego dla Ciebie przebiegu rehabilitacji ustala instruktor terapii zajęciowej – to zazwyczaj osoba, która ma duże doświadczenie w pracy z osobami z niepełnosprawnością ruchową, zna ich potrzeby i posiada duże pokłady empatii. W rzeczywistości dopasowana do Ciebie terapia zajęciowa będzie obejmowała wszystkie te czynności, które są pomocne w budowaniu konkretnych zdolności fizycznych lub psychicznych.

Dlaczego warto podjąć terapię zajęciową?

Terapia zajęciowa pełni także funkcję integracyjną i przywraca funkcje społeczne. Najczęściej opiera się na pracy w grupie, przez co daje możliwość podejmowania zróżnicowanych interakcji z innymi osobami i wzmacnia poczucie przynależności. Wykonywanie z pozoru prostych czynności w grupie osób, w której spotykasz się z pełną akceptacją, ma bardzo duże znaczenie dla Twojego samopoczucia.

Do tego, celowość wykonywania różnych ćwiczeń (np. stworzenie czegoś) przynosi szybko zauważalne efekty. Po czasie można zauważyć, że konkretna czynność przychodzi łatwiej i szybciej. W efekcie wzmacnia się motywacja do dalszej pracy nad sobą i podejmowania nowych wyzwań także poza gabinetem terapii zajęciowej.